Bateria w laptopie. Jak o nią zadbać?
Bateria w laptopie jest niezwykle ważnym podzespołem. To dzięki niej nasze urządzenie może nadal pracować kiedy zabraknie napięcia z sieci elektrycznej. Dzięki niej laptop może przynajmniej na jakiś czas uwolnić się od przewodu zasilającego zasilacza i stać się w pełni mobilny.
Z tego artykułu dowiesz się jak zadbać o baterię w laptopie, aby miała dobrą kondycję i służyła jak najdłużej. Zapraszam do lektury.
Bateria laptopa (inaczej akumulator) jest bardzo ważnym elementem każdego takiego urządzenia. Staje się niezwykle przydatna gdy zabraknie napięcia z sieci elektrycznej, a my akurat pracujemy nad czymś ważnym. To właśnie wtedy możemy bez problemu zapisać naszą pracę i bezpiecznie wyłączyć laptopa. Co ciekawe, sytuacja o której piszę miała miejsce u mnie, kiedy tworzyłem właśnie ten artykuł. Dosłownie na moment zabrakło zasilania z gniazda instalacji elektrycznej, a ja mogłem dalej kontynuować pisanie bez przerwy 🙂
Bateria w laptopie staje się bardzo przydatna i niezastąpiona, pod warunkiem że będziemy się z nią właściwie obchodzić. Od tego w głównej mierze zależy przez jaki czas będziemy mogli pracować bez podłączonego zasilacza.
Zanim opiszę w jaki sposób zadbać o baterię w laptopie to najpierw chciałbym zacząć od jej konstrukcji. Myślę że warto wiedzieć jak wygląda jej budowa – choćby z czystej ciekawości 😉
Budowa baterii w laptopie
Teraz będzie trochę technicznie, ale bez wgłębiania się w szczegóły. O ile kształt, rozmiar, waga czy też producenci baterii różnią się od siebie, to zasada działania jest praktycznie taka sama. Z kolei celem tego komponentu jest dostarczenie odpowiedniej ilości energii do danego urządzenia, w naszym przypadku laptopa.
We współczesnych laptopach stosuje się ogniwa wykonane w technologii Li-Ion (litowo-jonowej). W dobie nieustającej miniaturyzacji używa się także konstrukcji Li-Po / Li-Poly (litowo-polimerowej). Ich obsługa jest taka sama jak tych Li-Ion.
Każda bateria w laptopie składa się z określonej ilości ogniw oraz układu elektronicznego, sterującego, tzw. modułu BMS (Battery Management System), który odpowiada za prawidłowe ładowanie samych ogniw oraz sprawowanie nadzoru nad pracą baterii. Jest też łącznikiem, który komunikuje się pomiędzy ogniwami baterii, a płytą główną laptopa. To dzięki niemu laptop informuje nas czy bateria jest naładowana, rozładowana, ładowana, jest w dobrej kondycji czy tez jej żywot się kończy. Poniżej przykład jak może wyglądać wnętrze obudowy baterii laptopa.
Na powyższym zdjęciu widać baterię do laptopów od producenta TOSHIBA. Składa się z układu zarządzającego oraz 8 ogniw typu Li-Ion. Jak można odczytać z etykiety, napięcie znamionowe tej baterii to 14.4V, a całkowita pojemność wynosi 5200mAh (pojedyncze ogniwo ma tutaj napięcie 1.8V i pojemność 650mAh). Pojemność całkowita baterii tak naprawdę zależy od ilości oraz pojemności połączonych ze sobą ogniw.
Eksploatacja baterii
Być może to co przeczytasz poniżej okaże się dla Ciebie jasne, oczywiste, a nawet banalne to dla innej osoby może stać się bardzo przydatne i będzie to całkiem nowa porcja informacji oraz wiedzy. Nie każdy na wszystkim musi się znać, racja? 😉
No dobrze, to w jaki sposób obchodzić się z baterią w laptopie? Jak o nią zadbać? Co takiego robić, aby działała długo i bezproblemowo nam służyła?
To jest bardzo dobre pytanie. Wszystko tak naprawdę zależy od tego, w jakiej technologii wykonane są ogniwa danej baterii. Choć w przypadku laptopów nie będzie stanowić to problemu, bo będą to z reguły ogniwa Li-Ion lub Li-Po / Li-Poly.
Rodzaje ogniw to temat rzeka i nie chciałbym pisać o tym tutaj. Jest to zagadnienie na odrębny wpis. Skupmy się i zostańmy przy bateriach litowo-jonowych i litowo-polimerowych.
Ogniwa Li-Ion jak i Li-Po / Li-Poly należy eksploatować w ten sam sposób. Baterie wykonane w tej technologii lubią być doładowywane. Oznacza to, że zasilacz do laptopa możemy podpiąć w dowolnym momencie i w żaden sposób nie powinno to zaszkodzić samej baterii. Jednak nie należy tego robić zbyt często. Najlepiej unikać takiego zabiegu i podpinać zasilacz dopiero wtedy, kiedy poziom naładowania baterii wynosi ok. 20%. Ostatnim momentem kiedy powinno się podpiąć zasilacz do laptopa to wyświetlenie się stosownego komunikatu na ekranie urządzenia. (bateria w laptopie ma wtedy poziom naładowania na poziomie ok. 10%).
WAŻNE! Unikać należy rozładowywania tego typu baterii do zera, ponieważ każde takie rozładowanie ma zły wpływ na ogniwa i tym samym skraca ich żywotność, a w skrajnych przypadkach może doprowadzić do ich wczesnego uszkodzenia. Nie należy również długo pozostawiać baterii w stanie całkowitego rozładowania, ponieważ może spowodować to szybkie uszkodzenie ogniw. Warto wspomnieć także o procesie kalibracji baterii. W bateriach typu Li-Ion oraz Li-Po nie należy go przeprowadzać. Więcej na temat tego czym jest kalibracja baterii przeczytać można w osobnym materiale, który dostępny jest tutaj.
Praca baterii na zasilaczu
Po podpięciu zasilacza do laptopa w pełni sprawna bateria ładowana jest do poziomu 100% i jest to jak najbardziej prawidłowy i oczekiwany proces. Z kolei ciągłe podpięcie urządzenia pod zasilacz sieciowy nie jest już dobrym rozwiązaniem. Poziom naładowania baterii podpiętej pod zasilacz po pewnym czasie maleje do ok. 95%, a to sygnał dla zasilacza, że baterię trzeba podładować, no bo nie jest w pełni naładowana. I tak oto mamy do czynienia z częstymi i krótkimi cyklami ładowania. Ogniwa baterii użytkowanej w ten sposób na pewno będą zużywały się znacznie szybciej. Dlatego warto baterię laptopa odpiąć całkowicie od zasilacza, rozładować do poziomu ok. 20% i naładować do pełna (poziom 100%) przynajmniej raz na parę tygodni lub nawet częściej.
Niektóre laptopy dzięki dostarczonemu przez producenta oprogramowaniu dają nam możliwość ustawienia ładowania baterii do pewnego poziomu np. 60-80%. Aplikacja tego typu działająca w tle systemu operacyjnego przy włączonej odpowiedniej opcji kontroluje poziom naładowania baterii i uniemożliwia jej naładowanie do pełna. Jest to dużo lepsze rozwiązanie niż pozostawienie baterii ciągle podpiętej pod zasilacz. Więcej na ten temat można przeczytać niżej. Szczerze, to mało się o tym mówi, ale właśnie na takim poziomie naładowania (60-80%) dla baterii jest najoptymalniej.
Jeśli nie zamierzamy przez dłuższy czas korzystać z urządzenia i używać baterii, to najlepiej naładować ją do poziomu 50-60%, wyciągnąć z laptopa i przechowywać w suchym miejscu, z dala od metalowych przedmiotów. Niestety nowe konstrukcje laptopów to utrudniają, ponieważ tam bateria znajduje się zazwyczaj w środku urządzenia pod obudową, dlatego można skorzystać z rozwiązania, które opisałem wyżej. Oczywiście jeśli dla danego urządzenia będzie ono dostępne.
Temperatura pracy baterii
Ważnym czynnikiem, który często jest pomijany w procesie eksploatacji baterii jest temperatura pracy tego komponentu. Temperatura pracy baterii dosyć mocno wpływa na stan i kondycję ogniw. Podczas pracy laptopa jego podzespoły takie jak np. procesor, mostek północny, karta graficzna i inne elementy płyty głównej wydzielają ciepło, które usuwane jest z samego urządzenia poprzez układ chłodzenia. Jeśli laptop jest regularnie czyszczony wewnątrz to nie powinno być żadnego problemu z oddawaniem ciepła poza urządzenie. Jeśli tak nie jest i układ chłodzenia nie jest poddawany okresowej konserwacji to mogą zacząć się problemy. Nagromadzone w środku ciepło będzie miało utrudnione zadanie, aby wydostać się na zewnątrz, dlatego też może krążyć wewnątrz urządzenia i wpływać nie tylko na żywotność baterii, ale też i innych składowych laptopa. Dodam jeszcze, że nie pomogą tutaj żadne podkładki chłodzące laptopa. Pomoże jedynie wyczyszczenie wnętrza laptopa oraz jego układu chłodzenia.
Pamiętajmy również aby urządzenie nie pracowało w pomieszczeniu, które posiada zbyt niską temperaturę, ponieważ baterie też tego nie lubią. Pamiętać trzeba o tym, aby laptopa od razu nie włączać jeśli nastąpiła zbyt mocna zmiana temperatury otoczenia w krótkim czasie np. jeśli zimą wnieśliśmy laptopa z zewnątrz do ciepłego pomieszczenia. Warto poczekać aż urządzenie dostosuje się do temperatury panującej w pomieszczeniu i dopiero wtedy możemy go włączyć.
Stara, nowa bateria
Nie wiem czy zdajesz sobie z tego sprawę, ale nowa bateria, która nie była w ogóle używana może też się zestarzeć. Nawet jeśli co dopiero kupiliśmy ją ze sklepu, odpakowaliśmy z pudełka i włożyliśmy do naszego urządzenia. I to niestety nie jest żaden mit, tylko fakt.
Nowo wyprodukowana bateria jest standardowo testowana, a później ładowana przez producenta do poziomu ok. 30-70% (zależy od producenta i modelu). Jeżeli taka bateria „leżakuje” na magazynie sprzedawcy poprzez bardzo długi okres czasu, nie jest eksploatowana to po prostu traci swoją pojemność. Wygląda to bardzo podobnie do sytuacji, którą opisałem wyżej, czyli ciągłej pracy baterii na zasilaniu sieciowym. Dlatego nową baterię warto zakupić u sprzedawcy, u którego jest duża rotacja tego typu towaru, a dostawy są „świeże” i częste.
Pomoc w procesie ładowania baterii
W trakcie użytkowania laptopa bardzo pomocnym gadżetem jest ikona baterii na pasku zadań w systemie operacyjnym. Znajduje się ona w prawym dolnym rogu paska zadań (systemy operacyjnie Windows). Jest to funkcjonalność wbudowana już w system operacyjny Windows, dlatego niczego nie musimy dodatkowo instalować. Na podstawie informacji, które nam przekazuje wiemy jaki poziom naładowania posiada bateria w laptopie. Podpowie nam kiedy należy podpiąć zasilacz, aby naładować baterię – choć osobiście zalecam robić to wcześniej, na poziomie ok. 20%. Dowiemy się również kiedy bateria naładuje się do pełna.
Aplikacje przydatne do kontroli pracy baterii
Na koniec tego artykułu chciałbym jeszcze przedstawić przydatne aplikacje firm trzecich, za pomocą których można uzyskać nieco więcej informacji na temat baterii naszego laptopa. Niektóre z nich oferują całkiem ciekawe opcje i ustawienia. Pozwalają np. sprawdzić obecną kondycję baterii, dowiedzieć się jakim prądem jest ładowana, jakie jest obecne napięcie baterii, jaka jest jej pojemność, ile cykli ładowania zostało już przeprowadzonych, ustawić poziom do którego ma zostać ładowana bateria itp. W przypadku niektórych producentów laptopów tego typu oprogramowanie jest dostarczane i zainstalowane od razu na dysku naszego urządzenia.
Aplikacje producentów laptopów
Dla przykładu producent ASUS w swoim portfolio posiada aplikację ASUS Battery Health Charging. Za pomocą której możemy ustawić poziom maksymalnego naładowania baterii. Więcej na ten temat przeczytać można na stronie producenta. DELL z kolei posiada aplikację DELL Power Manager, która posiada nieco więcej opcji niż ta od ASUS. Lenovo w swojej ofercie ma aplikację Lenovo Vantage, w której to można zarządzać pracą baterii. Starsze urządzenia posiadają aplikację Lenovo Energy Management / Lenovo Power Management.
W przypadku laptopów Acer możemy włączyć ograniczenie maksymalnego naładowania baterii z poziomu oprogramowania Acer Care Center. W laptopach od MSI można do tego celu użyć MSI Dragon Center. U niektórych producentów laptopów opcja, która ogranicza ładowanie poziomu baterii znajduje się bezpośrednio w ustawieniach BIOS/UEFI urządzenia.
Aplikacje firm trzecich
A co jeśli dla naszego laptopa producent nie ma tego typu rozwiązania. Czy też powyższe aplikacje nie za wiele potrafią powiedzieć o baterii laptopa? Nic straconego. Na rynku istnieją różne alternatywy. Jako przykład takiej aplikacji mogę polecić HWiNFO. Sama aplikacja potrafi znacznie więcej niż przekazać informacje o baterii. Jest dosyć mocno rozbudowana i oferuje naprawdę wiele, ale to już temat na inny artykuł. Choć nie ma tu możliwości ustawienia ograniczenia ładowania baterii to można się dowiedzieć m.in. np. jaka jest aktualna pojemność baterii, poznać napięcie ładowania czy orientacyjny poziom zużycia baterii. Aplikację możemy pobrać w dwóch wydaniach, jako instalator lub jako archiwum .zip w którym po wypakowywaniu znajdziemy plik .exe uruchamiający aplikację bez konieczności instalacji.
Kolejną aplikacją prostszą w obsłudze, która powie nam nieco więcej o baterii naszego sprzętu jest BatteryInfoView. Oprogramowanie wystarczy pobrać ze strony producenta, wypakować i od razu można je uruchomić, bez konieczności instalacji.
Z kolei aplikacją, która pomoże ograniczyć poziom naładowania baterii laptopa może być BatteryLimiter.
Podsumowanie
Od kondycji baterii w naszym laptopie tak naprawdę zależą 3 czynniki. Po pierwsze wiek ogniw samej baterii, po drugie temperatura pracy baterii i po trzecie sposób w jaki ją eksploatujemy.
Aby bateria służyła nam jak najdłużej warto przestrzegać kilka ważnych zasad.
1. Baterii nie należy rozładowywać do zera i pozostawiać ją w tym stanie na dłuższy czas. Bardzo szkodzi to ogniwom i powoduje ich szybsze zużycie.
2. Baterię należy rozładować i naładować do pełna przynajmniej raz, dwa razy w miesiącu, aby zapewnić jej dobrą kondycję.
3. Należy unikać ciągłego doładowywania baterii poprzez zasilacz. Praca na ciągłym zasilaniu sieciowym powoduje szybsze zużycie ogniw baterii.
4. Jeśli nie zamierzamy korzystać z urządzenia przez dłuższy czas to baterię ładujemy do poziomu 50-65%. Wyciągamy ją z laptopa (o ile jest to możliwe) lub korzystamy z aplikacji producenta aby ograniczyć ładowanie do pełna ( o ile taka aplikacja jest dostępna dla naszego urządzenia).
5. Dbajmy o swoje urządzenie oddając go co jakiś czas do serwisu. Laptop, który nie jest regularnie czyszczony może stać się wrogiem dla baterii. Wysoka temperatura, którą wytwarza będzie szkodliwa nie tylko dla niej, ale też i dla innych podzespołów laptopa. Należy także pamiętać, aby nie pracować na baterii i używać urządzenia w pomieszczeniach gdzie temperatura otoczenia jest zbyt niska, lub nastąpiła szybka zmiana (skok) temperatury w krótkim czasie.
I tak oto dobrnęliśmy do końca tego pierwszego artykułu. Jeśli doczytałeś do tego miejsca to gratuluję Ci wytrwałości. Dziękuję, że jesteś. Mam nadzieję, że informacje tutaj zawarte okażą się dla Ciebie przydatne i pomogą Ci zadbać o baterię w Twoim laptopie. Pamiętaj, bateria w laptopie to ważny element, o który warto zadbać.
Spodobał Ci się ten artykuł? Masz jakieś pytania odnośnie użytkowania baterii? A może masz pomysł na inny wpis o tematyce komputerowej? Jeśli tak to zapraszam Cię do pozostawienia komentarza poniżej.
Bardzo wartościowy i merytoryczny wpis, który pomoże dbać o baterię nie jednemu użytkownikowi 🙂